Reflektiv yondashuv asosida xorijiy til ta’limida metakognitiv kompetensiyani shakllantirishning pedagogik mexanizmlari

Авторы

  • Jamshid Alimov Автор

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17496915

Ключевые слова:

refleksiya, metakognitsiya, metakognitiv kompetensiya, reflektiv yondashuv, xorijiy til ta’limi, shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim, tanqidiy tafakkur, o‘z-o‘zini baholash

Аннотация

Ushbu ilmiy maqolada reflektiv yondashuv asosida xorijiy til ta’limida metakognitiv kompetensiyani shakllantirishning
nazariy-metodologik asoslari chuqur tahlil qilingan. Tadqiqotda Dewey, Flavell, Schön, Mezirow, Kolb kabi
olimlarning refleksiya va metakognitsiya haqidagi ilmiy konsepsiyalari o‘rganilib, ularning xorijiy til o‘qitish jarayoniga tatbiq
etish imkoniyatlari yoritilgan. Metakognitiv kompetensiya shaxsning o‘z bilish jarayonlarini anglash, boshqarish va baholash
qobiliyati sifatida izohlangan, reflektiv yondashuv esa ushbu jarayonni didaktik va psixologik jihatdan qo‘llab-quvvatlovchi
mexanizm sifatida talqin etilgan. Maqolada reflektiv o‘qitishning pedagogik mexanizmlari – reflektiv muloqot,
o‘z-o‘zini baholash, metakognitiv kuzatuv, tanqidiy tafakkur va reflektiv yozuvlar tizimi – konseptual jihatdan asoslab
berilgan. Shuningdek, O‘zbekiston ta’lim tizimida CEFR asosida reflektiv-metakognitiv yondashuvni joriy etish istiqbollari
ham ko‘rsatib berilgan.

Биография автора

  • Jamshid Alimov

    Pedagogika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Библиографические ссылки

1. Dewey, J. (1933). How We Think. Boston: D.C. Heath and Company.

2. Flavell, J. H. (1979). “Metacognition and Cognitive Monitoring: A New Area of Cognitive–Developmental Inquiry.” American

Psychologist, 34(10), 906–911.

3. Schön, D. A. (1983). The Reflective Practitioner: How Professionals Think in Action. Basic Books.

4. Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Prentice Hall.

5. Moon, J. (2013). Reflection and Employability: Learning through Reflective Practice. Routledge.

6. Mezirow, J. (1997). “Transformative Learning: Theory to Practice.” New Directions for Adult and Continuing Education,

74, 5–12.

7. Brookfield, S. (1995). Becoming a Critically Reflective Teacher. Jossey-Bass.

8. Anderson, N. J. (2012). Metacognitive Strategies in Language Learning. Pearson Education.

9. Council of Europe. (2018). Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment

(CEFR Companion Volume). Strasbourg.

10. OECD. (2019). Teaching and Learning 2030: The Future of Education and Skills. Paris

Опубликован

2025-10-03

Как цитировать

Reflektiv yondashuv asosida xorijiy til ta’limida metakognitiv kompetensiyani shakllantirishning pedagogik mexanizmlari. (2025). MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI, 3(10). https://doi.org/10.5281/zenodo.17496915