6–7 yoshli bolalarda ikkinchi tilni o‘rgatish orqali ijodiy tafakkurni rivojlantirish: metodik yondashuvlar

Авторы

  • Shahlo Gʻaniyeva Автор

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.17443180

Ключевые слова:

tasavvur, fikrlash, rivojlantirish, bilingvizm, monolingvizm, miya, diqqat, xotira, nutq, idrok, verbal, vizual, intellekt xarita, mantiq, sensor kanallar, eshitish, ko‘rish, hid bilish, ta’m bilish, tuyish, qadoqsimon modda, ko‘nikma, analogiya, assotsiatsiya, metafora, intuitsiya, to‘la fikrlash

Аннотация

6–7 yoshli bolalarga ikkinchi tilni o‘rgatish orqali ularning tasavvurini rivojlantirish imkoniyatlari tadqiq etildi.
Maktabga tayyorlov bosqichidagi bolalarning psixologik holati tasavvurni boyitishga qulay davr bo‘lib, miya yarimsharlari
orasidagi aloqa qiz bolalarda taxminan 7 yoshgacha, o‘g‘il bolalarda esa 8–8,5 yoshgacha intensiv shakllanadi. Bolalar
tasavvurini rivojlantirish uchun ma’lumotlarni vizuallashtirishning samarali vositasi sifatida “intellekt xarita” (mind map)
usuli qo‘llandi. Olingan natijalar bolalarning tasavvur va ijodiy tafakkur ko‘rsatkichlari sezilarli darajada oshganini ko‘rsatdi.
Ishtirokchilarning tasavvur darajasi va bog‘liq ko‘nikmalari MELQO tizimi mezonlari asosida baholandi

Биография автора

  • Shahlo Gʻaniyeva

    Qarshi davlat universitetining mustaqil tadqiqotchisi

Библиографические ссылки

1. Baroc, R., & Bialystok, E. (2011). Cognitive development of bilingual children. Language Teaching, 44(1), 36–54.

2. Ben Zeev, S. (1977). Mechanisms by which childhood bilingualism affects understanding of language. Developmental

Psychology, 13(3), 294–311.

3. Buzan, T. (2019). Intellekt karty (Mind Maps). Moskva: MANN, Ivanov i Ferber.

4. G‘aniev, A.G. (2020). Maktabgacha ta’lim tashkilotlari tarbiyalanuvchilariga xorijiy tillarni o‘rgatish va ularning tasavvurini

rivojlantirishda Shahrisabz hayvonot bog‘iga sayohat darslarining ahamiyati. Xalqaro ilmiy-amaliy anjuman

materiallari, Pavlodar (Qozog‘iston).

5. G‘aniev, A.G. (2021). Ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini baholash tizimi. TDPU Ilmiy Axborotlari, 2021-yil, 5-son.

6. G‘aniev, A.G. (2021). O‘quvchilarning ijodiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirishda “Intellekt xarita”dan foydalanish.

TDPU Ilmiy Axborotlari, 2021-yil, 7-son.

7. G‘aniev, A.G., G‘anieva, Sh.A., & Abdunazarova, Z.Sh. (2020). Formation of “creative thinking” skills in 5–6-year-old

children with the help of mind maps. Multidisciplinary Peer-Reviewed Journal “Research for Revolution”.

8. G‘aniev, A.G., & Tashev, S.N. (2021). The role of imagination in the process of creative thinking. Psychology and Education,

58(1), 3569–3575.

9. G‘aniev, A.G. (2021, May). Using mind map in teaching the subject of aggregate states of matter. Current Research

Journal of Pedagogics, 2(5), 72–77. https://doi.org/10.37547/CRJP/Volume02Issue05-14

10. “Ilm yo‘li” variativ dasturi. (2018). O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha ta’lim vazirligi.

11. Legault, J., & Litcofsky, K.A. (2014). Neural correlates of cognitive control in bilingual children. Cortex, 52, 301–324.

12. Medina, J. (2014). Brain Rules (Pravila mozga). Moskva: MANN, Ivanov i Ferber.

13. MELQO. (2017). Measuring Early Learning Quality and Outcomes – Toolkit. UNESCO / UNICEF.

14. Nemov, R.S. (2005). Psikhologiya (II qism). Moskva: Vlados.

15. Penfield, W., & Roberts, L. (1959). Speech and Brain Mechanisms (Rechevye i mozgovye mekhanizmy). Princeton

University Press.

16. Sperry, R.W. (1975). Left-brain, right-brain: Psychology or physiology? The American Psychologist, 30(7), 533–538.

Опубликован

2025-10-03

Как цитировать

6–7 yoshli bolalarda ikkinchi tilni o‘rgatish orqali ijodiy tafakkurni rivojlantirish: metodik yondashuvlar. (2025). MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI, 3(10). https://doi.org/10.5281/zenodo.17443180