Talaba tomonidan mutaxassislik tilini o‘zlashtirishda monologik nutqni o‘rgatishning samarali usullari masalasi haqida
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17266586Ключевые слова:
monologik nutq, og‘zaki nutqni o‘rgatish, maxsus til, kasbiy muloqot, o‘qitish uslubi, og‘zaki nutqni baholash, monolog mashqlari, kommunikativ ko‘nikmalar, loyiha faoliyati, o‘rganishga rag‘batАннотация
Ushbu maqola talabalarning maxsus tilni o‘zlashtirish jarayonida monologik nutqini rivojlantirish muammosiga
bag‘ishlangan. Unda kasbiy muloqot sharoitida monolog shakllantirishning nazariy asoslari, shuningdek, mutaxassislik
doirasida nutqning ravonligi, aniqligi va moslik darajasini oshirishga qaratilgan amaliy yondashuvlar hamda usullar
ko‘rib chiqiladi. Zamonaviy uslubiy strategiyalar tahlil qilinadi: monologlarni maqsadli modellashtirish, sun’iy vaziyatlar
va muloqot simulyatorlaridan foydalanish, batafsil hikoya qilish texnikasi, zaruriy lug‘at va grammatika ustida ishlash,
hamda og‘zaki nutqni baholashning interaktiv shakllarini qo‘llash. Maqolada monologik nutqni baholash mezonlari,
sinxron va asinxron o‘qitish usullari, shuningdek, talabalarning maxsus tilni mustahkam o‘zlashtirishiga ko‘maklashadigan
motivatsiya va o‘z-o‘zini baholash tamoyillari taklif etilgan. Amaliy qismda ushbu yondashuvlarning samaradorligi o‘quv
mashg‘ulotlari va ishlab chiqilgan materiallar misolida ko‘rsatib beriladi: ilmiy, kasbiy va kundalik xarakterdagi monologik
topshiriqlar, keys-stadi va loyiha faoliyati. Xulosa qismida tayyorgarlik darajasi va o‘qitish yo‘nalishiga ko‘ra qaysi
usullar eng samarali ekanligi haqidagi umumiy xulosalar keltirilgan va monologik nutqni ixtisoslik ta’lim dasturlariga kiritish
bo‘yicha tavsiyalar berilgan.
Библиографические ссылки
1. Azimov E.G., Shchukin A.N. Metodologik atamalar va tushunchalarning yangi lug‘ati (tillarni o‘qitish nazariyasi va
amaliyoti). – M.: IKAR nashriyoti, 2009. – 448 b.
2. Komenskiy Ya.A. Buyuk didaktika. – M.: Pedagogika, 1983. – 320 b.
3. Konstantinova L.A., Tixonova O.Yu. Oliy o‘quv yurtiga kirish bosqichidagi chet ellik talabalarning mutaxassislik tili materialida
tinglash ko‘nikmalarini o‘rgatish // Tula davlat universiteti xabarlari. Gumanitar fanlar. – 2013. – №1. – B.351-357.
4. Moskovkin L.V. Chet tilini bilvosita o‘rgatish: asosiy shakllari // Rus adabiyotini o‘qitish jarayonida talabalarning til didini
tarbiyalash: XXIV xalqaro ilmiy-uslubiy konferensiya ma’ruzalari va xabarlari to‘plami, Sankt-Peterburg, 2019-yil 8-fevral.
– Sankt-Peterburg: Sankt-Peterburg sanoat texnologiyalari va dizayn davlat universiteti nashriyoti, 2019. – B.376-380.
5. Motina Ye.I. Til va mutaxassislik: filolog bo‘lmagan talabalarga rus tilini o‘rgatishning lingvometodik asoslari. 2-nashr,
tuzatilgan. – M.: Rus tili, 1988. – 176 b.
6. Fesenko O.P., Vashutina O.Yu., Dombrovskaya I.I. Rus tilini xorijiy til sifatida o‘qitish tizimida trening // Konsept. –
2019. – №1 (yanvar). – B.1-15. URL: http://e-koncept.ru/2019/191001.htm
7. Seytlin S.N. Yashirin o‘rganish nazariyasi asosida tilni o‘zlashtirish // Zamonaviy ontolingvistika: muammolar, usullar,
kashfiyotlar: har yillik xalqaro ilmiy konferensiya materiallari, Sankt-Peterburg, 2019-yil 24-26-iyun. – Ivanovo: LISTOS
nashriyoti, 2019. – B.3-6.
8. Sibizova O.V., Soloveva A.A., Sirovatskaya T.P. K.A. Timiryazev nomidagi RGAU-MSXA tayyorlov bo‘limi chet ellik
talabalari uchun darsdan tashqari tadbirlarni o‘tkazish tajribasi Rossiya akademik muhitiga moslashish omili sifatida //
RKIni o‘qitishning dolzarb muammolari: Xalqaro ilmiy-amaliy va ilmiy-uslubiy konferensiya materiallari to‘plami, Petrozavodsk,
2023-yil 21-23-sentyabr. – Petrozavodsk: Petrozavodsk davlat universiteti, 2024. – B.139-143
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
