Kasbiy maslahat – maktab o‘quvchilarini kasbga yo‘naltirishning samarali vositasi sifatida
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17248072Ключевые слова:
bo‘lajak o‘qituvchi, refleksiya, pedagogik refleksiya, refleksiv kompetentlik, psixologik tahlil, o‘zini anglash, o‘zini boshqarish, fikrlash, rivojlanishАннотация
Maqolada maktab o‘quvchilarini kasbga yo‘naltirishda kasbiy maslahatning o‘rni, turlari va mazmuni, shuningdek,
o‘quvchilarni kasbga yo‘naltirish samaradorligini oshirishda individual karyera rejasini shakllantirish va rivojlantirishning
ahamiyati yoritilgan. Tadqiqotning asosiy mazmuni maktablarda kasbiy maslahat tizimini yo‘lga qo‘yishning ilmiy-uslubiy
asoslarini aniqlashdan iborat. Unda mahalliy va xorijiy ilmiy adabiyotlar tahlili hamda ilg‘or pedagogik tajribani
o‘rganish metodlaridan foydalanilgan. Kasb-hunarga yo‘naltirish murakkab vazifa bo‘lib, bunda insonning qiziqishlari,
manfaatlari, ehtiyojlari, orzu-umidlari, qobiliyatlari, salomatligi va boshqa bir qator omillar hisobga olinishi zarur. O‘quvchi-
yoshlarning kasbiy va hayotiy yo‘lini mustaqil tanlash huquqi zamonaviy kasbiy maslahatning boshlang‘ich nuqtasi
bo‘lib, uning asosiy maqsadi – yuqori sinf o‘quvchisida kasbiy maqsadlarni belgilay olish ko‘nikmasini aniqlash, korreksiyalash
va imkon qadar mustaqil shakllantirishiga yordam berishdan iborat. Refleksiya – o‘zini-o‘zi tartibga soluvchi,
ko‘p bosqichli aks aloqa asosidagi psixologik mexanizm bo‘lib, o‘qituvchining kasbiy yetukligini belgilovchi asosiy ko‘rsatkichlardan
biridir. Refleksiv kompetentlikni shakllantirish, pedagogik faoliyatni chuqur tahlil qilish va yangicha qarashlarni
rivojlantirish orqali bo‘lajak o‘qituvchilarni zamonaviy talablarga mos tayyorlash mumkin.
Библиографические ссылки
1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2023-yil 26-maydagi “Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi hamda uning
tizimidagi tashkilotlar faoliyatini samarali tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PF-79-sonli Farmoni. https://lex.uz/
uz/docs/-6476175
2. Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – Toshkent: “O‘zbekiston”, 2017.
– B.157-158.
3. Fitzenberger B., Hillerich-Sigg A. and Sprietsma M. Different counselors, many options: Career guidance and career
plans in secondary schools // German Economic Review, 21, no. 1 (April 28, 2020): 65–106. http://dx.doi.org/10.1515/
ger-2019-0027
4. Gulyamov D.R. O‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirishda ularning neyropedagogik xususiyatlarini hisobga olish //
“Pedagogika” jurnali, № 3, 2017. – B.28-33.
5. Hagans C.L. The relationship of parental subsystem to high school and college students’ career self-efficacy // Virtual
Press, 1991. http://liblink.bsu.edu/uhtbin/catkey/833008.
6. Kirby C.A. Career and life style aspirations of gifted Canadian secondary school females // Diss., The University of
Arizona, 1988. http://hdl.handle.net/10150/184544.
7. Амбарова П.А., Немировский М.В. Новые подходы к профессиональной ориентации в школе в условиях
изменяющегося мира профессий // Образование: вызовы нового времени / Известия Уральского федерального
университета. Серия 1. Том 26, № 1 (2020). – С.188-199. https://journals.urfu.ru/index.php/Izvestia1/issue/view/385.
8. Гриншпун С.С. “Академия Х”: подготовка американских школьников к жизни и труду // Педагогика. – 2006. – №4.
– С.103-108.
9. Гулямов Д.Р., Пантин Р. Система профессиональной ориентации учащихся в современных условиях // Ж.
“Педагогика”. – Т., 2014. – №3. – С.14-18.
10. Давлетшин М.Г., Захарина М.С. Профессиональная ориентация учащихся. – Т.: Укитувчи, 1986. – 81 с.
11. Дианина Е.В. Российская и зарубежные системы управления профессиональной ориентацией учащейся
молодежи: сравнительный анализ // Социодинамика, 2017, №3. – С.10-17.
12. Зеер Э.Ф., Павлова А.М., Садовникова Н.О. Профориентология: теория и практика: учеб. пособ. для высшей
школы. – М.: Академический проект; Екатеринбург: Деловая книга, 2004. – 192 с.
13. Кадыров Б.Р. Склонности и их индивидуально-природные предпосылки: на материале подросткового возраста:
диссертация … доктора психологических наук : 19.00.01. – Москва, 1990. – 301 с.
14. Крупская Ю.В., Серкова Е.И. Зарубежный и отечественный опыт организации и реализации профессиональной
ориентации детей и учащейся молодежи // Думский вестник: теория и практика дополнительного образования,
№1(9)/2017. – С.25-28.
15. Magzumov P.T. O‘quvchilarni ishchi kasbiga yo‘naltirish. – T.: O‘qituvchi, 2000.
16. Muslimov N.A. Kasb tanlashga yo‘llash. Oliy o‘quv yurtlari uchun o‘quv qo‘llanma. – T., 2007. – 205 s.
17. Овсянникова С.К. Педагогическая диагностика и коррекция в воспитательном процессе: учебно-методическое
пособие. – Нижневартовск: Изд-во Нижневарт. гуманит. ун-та, 2011.
18. Романова Е.С. Организация профориентационной работы в школе: методическое пособие. – М.: Издательский
центр “Академия”, 2013. – 304 с.
19. Селиванова З.К. Ранняя профориентация как насущная задача государственной политики // Власть, 2013. –
№4. – С.136-139.
20. Шамсутдинова И.Г. Профессиональная ориентация учащихся во Франции // Педагогика. – 2007. – №14. –
С.101-111.
21. Юзликаев Ф.Р. Методы интенсификации дидактической подготовки учителя-бакалавра. Монография. – Т., 2008.
– 215 с.
22. Юлдашев Д.Г. Система повышения квалификации педагогических работников. – Т.: Шарк, 1996. – 160 с.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.