Intellekt xarita yordamida oʻquvchilarda “emotsional intellekt”ni rivojlantirish
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17112713Ключевые слова:
sun’iy intellekt, mutaxassislar tayyorlash, emotsional intellekt, yumshoq koʻnikmalar, neyroplastiklik, tasavvur, intellekt xarita (Mind Map), tasviriy san’atАннотация
Sun’iy intellektning ishlab chiqarish va ijtimoiy hayotda keng qoʻllanilishi, shuningdek, ilm hajmining tez
sur’atlarda ortishi noaniq sharoitlarda nostandart yechimlarni topa oladigan mutaxassislarni tayyorlash zaruratini yuzaga
keltirmoqda. Ushbu tadqiqotda bunday mutaxassislarni tayyorlash imkoniyatlari tahlil qilingan. Buning uchun oʻquvchilarda
sun’iy intellektli robotlar ega boʻla olmaydigan yumshoq koʻnikmalar (soft skills)ni rivojlantirish usullaridan foydalanish
tavsiya etiladi. Shu maqsadda oʻquvchilarning “emotsional intellekt”ini rivojlantirish va ta’lim jarayonida verbal
ma’lumotlarni samarali vizuallashtirish vositasi sifatida intellekt xarita (Mind Map)dan foydalanish taklif etiladi. Tadqiqotda
“Tasviriy san’at” intellekt xaritasi yordamida oʻquvchilarning tasavvurlari, emotsiyalari, emotsional intellekti va assotsiativ
bogʻlanishlarni shakllantirish orqali nostandart fikrlash koʻnikmalarini rivojlantirish metodlari keltirilgan. Olingan natijalarni
pedagogik amaliyotda qoʻllash oʻquvchilarning tasavvuri va emotsional intellektini rivojlantirishga xizmat qiladi.
Maqola pedagogika institutlari talabalari, umumta’lim maktablari oʻqituvchilari hamda pedagogika sohasida izlanish olib
borayotgan tadqiqotchilar uchun foydalidir
Библиографические ссылки
1. www.nobelprize.org. “Нобелевская премия по физике 2024”. https://физикадлявсех.рф/news
2. McCarthy, J., Minsky, M. L., Rochester, N., & Shannon, C. E. (1955). A proposal for the Dartmouth summer research
project on artificial intelligence. Hanover, NH: Dartmouth College.
3. Goertzel, B., & Pennachin, C. (Eds.). (2007). Artificial general intelligence. Berlin, Heidelberg: Springer. https://doi.
org/10.1007/978-3-540-68677-4
4. Bostrom, N. (2014). Superintelligence: Paths, dangers, strategies. Oxford, UK: Oxford University Press.
5. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (5-jild, 37-bet). (2008). Toshkent: Oʻzbekiston Milliy Ensiklopediyasi Davlat ilmiy nashriyoti.
6. Goleman, D. (1995). Emotional intelligence: Why it can matter more than IQ. New York, NY: Bantam Books. ISBN
978-0553095036.
7. Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9(3), 185–211.
https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
8. Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2004). Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological
Inquiry, 15(3), 197–215. https://doi.org/10.1207/s15327965pli1503_02
9. Sharofitdinov, A. (2023). Emotsional intellekt tushunchasining psixologik tavsifi. Pedagogika i psikhologiya v sovremennom
obrazovanii, 3(1). https://phys-tech.jdpu.uz/index.php/ppmedu/article/view/7942
10. Mardayeva, Z. (2025, April). Emotsional intellekt va sun’iy intellekt: ta’lim jarayonida integratsiyasi. ResearchGate.
https://doi.org/10.47689/ZTTCTOI-vol1-iss1-pp78-80
11. Toshpoʻlatova, N., & Abdurahmonova, D. (2023, April). Shaxs emotsional intellekti shakllanishi. Zamonaviy ta’limda
pedagogika va psixologiya fanlari, 3(2). Journal of Pedagogy and Psychology in Modern Education. Retrieved from
12. Turing, A. M. (1950). Computing machinery and intelligence. Mind, 59(236), 433–460. https://doi.org/10.1093/mind/
LIX.236.433
13. Rogers, S. J. (1990). Science and moral priority: Brain circuits and functions of the mind. Psychological Medicine,
20(1), 169–174. https://doi.org/10.1017/S0033291700036837
14. Penrose, R. (2008). Новый ум короля: О компьютерах, мышлении и законах физики [The Emperor’s New Mind:
Concerning Computers, Minds and the Laws of Physics]. Moscow: Editorial URSS. ISBN 978-5-382-00744-1.
15. Kounios, J., & Beeman, M. (2017). Момент эврики. Ага-реакции, творческие инсайты и мозг [The Eureka Factor:
Aha Moments, Creative Insight, and the Brain]. Kyiv: #Книголав. ISBN 978-966-97639-2-1.
16. Konorski, J. (1948). Conditioned reflexes and neuronal organization. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
17. Buzan, T. (2019). Интеллект-карты [Mind maps]. Moscow: МАНН, Иванов и Фербер. ISBN 978-5-00117-565-1.
18. Ganiev, A. G., & Tashev, S. N. (2021). The role of “imagination” in the process of “creative thinking”: Developing students’
“imagination” and “creative thinking” skills in teaching physics. Psychology and Education, 58(1), 3569–3575.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
