Boshlangʻich sinflarda janriy xususiyatlariga koʻra ifodali oʻqish koʻnikmasining yoʻnalishlari
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15429429Ключевые слова:
Ifodali o‘qish, boshlang‘ich ta’lim, janr xususiyatlari, ravon o‘qish, savodxonlikni rivojlantirish, pedagogik strategiyalar, intonatsiyani o‘rgatish, o‘qishni tushunish, PIRLS ma’lumotlari, o‘quv natijalarini bashorat qilishАннотация
Ushbu maqolada boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida ifodali o‘qish ko‘nikmalarini rivojlantirishning asosiy
yo‘nalishlari o‘rganilib, janrga xos yondashuvlarning ahamiyati ta’kidlangan. Ifodali o’qish tushunishni, hissiy faollikni
va lingvistik rivojlanishni kuchaytiradi, lekin ko’plab talabalar intonatsiya, tezlik va hissiy ifoda bilan kurashadilar. Oxirgi
tadqiqotlarning statistik ma’lumotlari (masalan, PIRLS-2021) 4-sinf o’quvchilarining atigi 42 foizi ifodali o’qish bo’yicha
yuqori malakaga erishganini ko’rsatadi, bu esa maqsadli pedagogik strategiyalar zarurligini ta’kidlaydi. Tadqiqot janrga
asoslangan usullarni, masalan, hikoya qilish, she’riy ritm va axborot matnini tuzish va ularning ravonlik va ishtirok etishga
ta’sirini tahlil qiladi. Bashoratli modellashtirish shuni ko’rsatadiki, janrga moslashtirilgan usullarni birlashtirish an’anaviy
yondashuvlarga qaraganda o’qish samaradorligini 28-35% ga oshirishi mumkin. Topilmalar o’qituvchilarga tabaqalashtirilgan
ifodali o’qish mashqlari orqali savodxonlik yo’riqnomasini takomillashtirish uchun amaliy tushunchalar beradi
Библиографические ссылки
XXI asr taʼlim statistikasi (2023). Boshlangʻich sinf oʻquvchilarining oʻqish koʻnikmalari monitoringi. Toshkent: Taʼlim
vazirligi.
Ivanov, A. (2022). Ifodali oʻqish koʻnikmasini rivojlantirishda janrli yondashuvning samaradorligi. Pedagogika fanlari
doktorlik dissertatsiyasi.
Xalqaro taʼlim monitoringi (2021). Emotional Engagement in Reading: Global Perspectives. Geneva: IEM.
UNESCO (2022). Global Monitoring Report on Early Grade Reading. Paris: UNESCO Publishing.
Vygotskiy, L.S. (1934). Mishlenie i rech TafakkurvanutqTafakkur va nutqTafakkurvanutq. Moskva: Pedagogika.
Chall, J. (1996). Stages of Reading Development. New York: McGraw-Hill.
Journal of Educational Psychology (2020). Multisensory Approaches in Early Reading Instruction. Vol. 112(3), pp.
–62.
EdTech Market Report (2024). AI in Education: Global Trends and Forecasts. London: EdTech Analytics.
Journal of Primary Education (2023). The Impact of Interactive Methods on Reading Fluency in Primary Grades. Vol.
(2), pp. 78–95.
101010 EdTech Analytics (2024). Virtual Reality in Language Learning. San Francisco: TechEducation Press.
Qosimova, K., Mavlonova, R.A. va Levenberg, L.Sh. (2020). Boshlangʻich sinf uchun darslik va oʻquv qoʻllanmalari.
Toshkent: Oʻqituvchi.
Bikbayeva, N.U. va boshqalar (2021). Boshlangʻich taʼlimda innovatsion metodlar. Toshkent: Yangi asr avlodi.
www.tdpu.uz – Toshkent davlat pedagogika universiteti elektron resurslari.
www.pedagog.uz – Pedagogika fanlari portali.
www.ziyonet.uz – Oʻquv materiallari platformasi.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2025 MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI JURNALI
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution» («Атрибуция») 4.0 Всемирная.
